Η υπέρταση θεωρείται μια σιωπηλή νόσος καθώς πολλοί από τους ασθενείς δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν. Στην χώρα μας εκτιμάται ότι το 30-45% του πληθυσμού υποφέρει από αυτή, αλλά για να την αντιληφθούμε καλύτερα πρέπει πρώτα να δούμε τι είναι η αρτηριακή πίεση και ποιος είναι ο ρόλος της στην υπέρταση.

Ο ρόλος της αρτηριακής πίεσης:

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι όλα συνδέονται με την καρδιά. Η καρδιά μας αποτελείται από πολύ ισχυρούς μύες που συσπώνται ασταμάτητα περίπου 70 φορές το λεπτό, από τον πρώτο κιόλας μήνα της ενδομήτριας ζωής μας μέχρι και το θάνατο. Η καρδιά λειτουργεί σε δύο φάσεις, τη συστολική και τη διαστολική.

Στη φάση της συστολής, η καρδιά προκαλεί υδραυλική πίεση στις αρτηρίες μας και αναγκάζει το αίμα να ρέει σε αυτές, για αυτό και είναι γνωστή και ως αρτηριακή πίεση. Στη φάση της διαστολής αντίθετα, δεν υπάρχει εξώθηση αίματος από την καρδιά. Ο κενός αυτός χρόνος όμως είναι σημαντικός ώστε να γεμίσει η καρδιά με αίμα και να το προωθήσει ξανά με την επόμενη συστολή. Κατά τη φάση της συστολής η πίεση είναι πιο υψηλή και ονομάζεται συστολική πίεση. Στη διαστολική φάση η πίεση είναι πιο χαμηλή και ονομάζεται διαστολική πίεση.

Fun Fact!

Μόλις πριν από 73 χρόνια, το 1945, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπέγραψε τη συνθήκη της Γιάλτας, η πίεσή του ήταν 250/150 mmHg. Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όμως τα αντιυπερτασικά, δεν υπήρχαν. Έτσι μια υπόθεση που σήμερα μπορεί εύκολα να είχε λυθεί ακόμα και από φοιτητή της Ιατρικής, μάλιστα όταν απεβίωσε  ο πρόεδρος μετά από 3 μήνες, η πίεσή του είχε φτάσει στα 300/200 mmHg.

Υπέρταση και πως δημιουργείται:

Μελέτες έχουν δείξει πως η πλειοψηφία των ενηλίκων σε κατάσταση ηρεμίας έχει αρτηριακή πίεση 120mmHg (μεγάλη ή συστολική) και 80mmHg (μικρή ή διαστολική). Σε καταστάσεις σωματικής ή ψυχολογικής έντασης (άθληση, φόβος, άγχος), η αρτηριακή πίεση μεταβάλεται-αυξάνεται, καθώς είναι ο φυσιολογικός μηχανισμός διαχείρησης εκτάκτων αναγκών του οργανισμού μας, και επανέρχεται με την υποχώρηση της έντασης.

Όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας αλλά η πίεση του ξεπερνάει μονίμως τα 140/90, τότε θεωρείται ότι πάσχει από Υπέρταση. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν όλο το 24ωρο, ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου, η καρδιά του δουλεύει με μεγαλύτερη ένταση και καταπονείται περισσότερο.

Αιτίες Υπέρτασης και ποιοι είναι πιο επιρρεπείς:

Η Υπέρταση μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες και συνήθως οφείλεται σε 2 βασικές αιτίες. Η πρώτη είναι Ιδιοπαθής Υπέρταση καθώς συμβαίνει λόγο της δυσλειτουργίας των μηχανισμών ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης και η άλλη, Δευτεροπαθής Υπέρταση που μπορεί να οφείλεται σε κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας πχ. Νεφροπάθεια,, νοσήματα του θυροειδούς και άλλες παθήσεις.

Οι πλέον επιρρεπείς στην Υπέρταση είναι άτομα με οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης, με παραπανίσια κιλά (υπέρβαροι – παχύσαρκοι), καθιστική ζωή και συχνή κατανάλωση αλατιού.

Ποιους κινδύνους προκαλεί η Υπέρταση:

Εάν η πίεσή μας είναι μόνιμα σε επίπεδα άνω του 140/90 mmHg τότε επηρεάζονται τόσο τα αγγεία όσο και τα όργανα του σώματός μας. Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι επιβαρύνονται ιδιαίτερα η καρδιά, το κεντρικό νευρικό σύστημα, οι νεφροί και γενικότερα οι αρτηρίες. Έτσι είναι εξαιρετικά αυξημένος ο κίνδυνος για έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφροπάθεια, οφθαλμοπάθεια και έκπτωση νοητικών λειτουργιών καθώς και περιφερειακή αρτηριοπάθεια.

Διάγνωση της νόσου και εξετάσεις:

Για τη σωστή αξιολόγηση του υποψήφιου υπερτασικού ασθενούς, γίνεται μια συνολική εκτίμηση τόσο του ίδιου του ατόμου όσο και του τρόπου ζωής του από τον γενικό/οικογενειακό γιατρό, παθολόγο, καρδιολόγο, παιδίατρο ή νεφρολόγο (αν συνυπάρχει και νεφρική νόσος). Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, η αξιολόγηση περιλαμβάνει πλήρες ιστορικό, κλινική εξέταση, μια σειρά μετρήσεων της αρτηριακής πίεσης, αναζήτηση άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, αναζήτηση ύπαρξης αιτίων δευτεροπαθούς υπέρτασης, διαπίστωση επιπτώσεων της υπέρτασης στο καρδιαγγειακό σύστημα και άλλων παθήσεων που συνυπάρχουν, αξιολόγηση του τρόπου ζωής του πιθανού ασθενούς και φυσικά τον καθορισμό της ανάγκης για παρέμβαση.

Θεραπευτικές λύσεις:

Η λύση για την υπέρταση διαφέρει από πάσχοντα σε πάσχοντα και εξατομικεύεται από τον θεράποντα ιατρό ανάλογα πάντα με το ιστορικό του καθενός και τους συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, παχυσαρκία, αλκοόλ, stress, δίαιτα πλούσια σε αλάτι, έλλειψη άσκησης κλπ.).

Για να μην καταφεύγουμε απευθείας σε φαρμακευτική αγωγή, σε ασθενείς με ελαφρά ή μέτρια υπέρταση συχνά επιχειρείται αρχικά δοκιμαστική θεραπεία, με βελτίωση του τρόπου ζωής και της διατροφής για 3-6 μήνες (διακοπή καπνίσματος, μείωση βάρους των υπέρβαρων ατόμων, τακτική άσκηση, αποφυγή οινοπνεύματος, περιορισμός της πρόσληψης αλατιού κλπ.).

Η γενικότερη υιοθέτηση τρόπου ζωής που επηρεάζει ευνοϊκά την αρτηριακή μας πίεση και προάγει την υγεία, επιδρά τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπεία της υπέρτασης. Ο τρόπος ζωής αυτός συνιστάται σε προ-υπερτασικούς και ως πρώτο στάδιο ή συμπλήρωμα της θεραπείας σε υπερτασικούς. Σκεφτείτε μονάχα πως η αρτηριακή πίεση μπορεί να μειωθεί με 30 λεπτά σωματικής άσκησης μέτριας έντασης, όπως το γρήγορο βάδισμα, 5-6 ημέρες την εβδομάδα ή με πιο έντονη, λιγότερο συχνή άσκηση.

Πότε και πως πρέπει να μετράμε την πίεση μας;

Άτομα που δεν πάσχουν από υπέρταση δεν χρειάζεται να μετράνε την πίεσή τους περισσότερες απο μία φορά το χρόνο. Οι πάσχοντες από την άλλη μπορούν να την μετράνε περιστασιακά για να διαπιστωθεί εάν είναι στα επιθυμητά όρια 140/90. Η μέτρηση πρέπει να γίνεται σε κατάσταση ηρεμίας, σε αναπαυτική καθιστή στάση επί 5-10 λεπτά και όχι μετά από άσκηση ή γεύμα. Ιδανικές είναι οι πρωινές ώρες ή το βράδυ πριν το δείπνο. Εάν τα όρια της πίεσης είναι ανεβασμένα ακολουθούμε άμεσα τις οδηγίες του γιατρού μας.

Τι ισχύει για την υπέρταση στα παιδιά;

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η υπέρταση προκαλείται ανεξαρτήτως ηλικίας απλά τα όρια της αρτηριακής πίεσης στα παιδιά διαφέρει σε σχέση με τους ενήλικες. Για παράδειγμα η πίεση 120/80 που είναι φυσιολογική για τους ενήλικες είναι παθολογική και σημαίνει υπέρταση αν πρόκειται για ένα 7χρονο παιδί. Επόμενο είναι λοιπόν η μέτρηση της πίεσης κατά την επίσκεψη στον παιδίατρο να είναι πλέον απαραίτητη και σε όλα τα παιδιά άνω των 6 ετών.

Σύμφωνα με έρευνα του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, το 7,4% των αγοριών και το 7,9% των κοριτσιών που πηγαίνουν νηπιαγωγείο έχουν υπέρταση ενώ αντίστοιχη μελέτη της Μονάδας Υπέρτασης της Α΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του Ιποκράτειου Νοσοκομείου Αθηνών, βρήκε πως το ποσοστό αυτό σε παιδιά γυμνασίου-λυκείου αντιστοιχεί σε 4,4%. Συνολικά εκτιμάται ότι στην Ελλάδα το 11% των υπέρβαρων παιδιών έχει υπέρταση.

Έχει συμπτώματα η υπέρταση;

Πολλές φορές σε έντονο πονοκέφαλο ή ζάλη μπορεί να νομίζουμε ότι έχει αυξηθεί η αρτηριακή μας πίεση και να καταφύγουμε στη λήψη φαρμάκων. Όμως η αντίληψη ότι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης γίνεται αισθητή είναι λαθεμένη. Η κατανάλωση οποιονδήποτε φαρμάκων θα πρέπει να γίνει μόνο κατόπιν διάγνωσης για υπέρταση από τον θεράποντα γιατρό και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του.

Για να ενημερωθείτε παραπάνω για την υπέρταση, επικοινωνήστε με τους γενικούς-οικογενειακούς γιατρούς του Νοσοκόμα Στο Σπίτι στο 11311 ή επισκεφθείτε μας στα κεντρικά μας γραφεία εντός της ΔΕΘ για προσωποποιημένη εξέταση ολόκληρης της οικογένειά σας.

Η φράση «Η προσφορά αίματος είναι προσφορά ζωής» δεν είναι καθόλου τυχαία. Όλοι μας πιθανόν να γνωρίζουμε κάποιο άτομο που να χρειάστηκε επειγόντος αίμα για κάποια χειρουργική επέμβαση, ίσως κάποιον με σοβαρή αιματολογική πάθηση που να χρειάζεται συχνά μεταγγίσεις ή πιθανόν και οι ίδιοι να έχουμε βρεθεί ή να βρεθούμε κάποια στιγμή στη ζωή μας στην ανάγκη για αίμα. Γνωρίζετε όμως ποιο είναι το πρόβλημα στο παραπάνω;

Παρά την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης, μέχρι σήμερα ΔΕΝ έχουμε καταφέρει να παρασκευάσουμε αίμα με τεχνητό τρόπο. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Σημαίνει ότι η ΜΟΝΑΔΙΚΗ πηγή αίματος είναι η εθελοντική αιμοδοσία. Στην ουσία δηλαδή το αίμα ενός εθελοντή αιμοδότη μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.

Η εθελοντική αιμοδοσία στην Ελλάδα

Η πρώτη μετάγγιση στην Ελλάδα γίνεται στην Αθήνα μεταξύ 1916-1919. Από το 1939 ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός επωμίζεται το βάρος της αιμοδοσίας σε όλη τη χώρα χάρη στους αμειβόμενους αιμοδότες. Το 1951 ξεκινάει δοκιμαστικά η πρώτη τράπεζα αίματος ενώ ένα μόλις χρόνο αργότερα ιδρύεται η Εθνική Υπηρεσία Αιμοδοσίας. Το 1979 κλείνει και η τελευταία ιδιωτική τράπεζα αίματος και από τότε η αιμοδοσία είναι αποκλειστικά εθελοντική και αφιλοκερδής διαδικασία.

Τα τελευταία χρόνια σε όλες τις υπηρεσίες αιμοδοσίας της χώρας μας  συλλέγονται περίπου 600.000 μονάδες. Το νούμερο αυτό όμως είναι αρκετά χαμηλό σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες της χώρας. Μάλιστα σε σχετική έρευνα αποδείχτηκε πως το 40% περίπου του πληθυσμού μας αναφέρει ότι δεν δίνει αίμα καθώς είτε δεν γνωρίζει την ανάγκη ή γενικότερα την διαδικασία. Για το λόγο αυτό η Ελλάδα σήμερα έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά στην εθελοντική αιμοδοσία, σε σύγκριση πάντα με τις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες.

Για το λόγω αυτό, παρακάτω μπορείτε να ενημερωθείτε για την εθελοντική αιμοδοσία για να μπορείτε και εσείς να στηρίξετε σωστά όλους όσους το έχουν ανάγκη.

Πως καθορίζεται η συμβατότητα αίματος;

Το αίμα είναι ένα αρκετά πολύπλοκο μείγμα υγρών, διαλυτών ουσιών και κυττάρων, χωρίς το οποίο ένα σώμα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Στο σύνολό του (ονομάζεται ‘ολικό αίμα’) αποτελείται από τέσσερα βασικά συστατικά: ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια, πλάσμα και αιμοπετάλια, με το κάθε ένα από αυτά να επιτελεί διαφορετική λειτουργία.

• Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα μεταξύ των ιστών του σώματος και των πνευμόνων.
• Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν τους “στρατιώτες” του οργανισμού. Υπεύθυνοι για την άμυνα επιτίθενται και σκοτώνουν μικρόβια, ιούς και άλλους εισβολείς.
• Το πλάσμα, είναι το υγρό συστατικό του αίματος. Αντιπροσωπεύει σχεδόν το μισό μίας μονάδας ολικού αίματος. Το πλάσμα περιέχει θρεπτικά συστατικά και πρωτεΐνες και χρησιμοποιείται κυρίως για τις δυνατότητες συμμετοχής στην πήξη του αίματος, στην αντικατάσταση όγκου (σε περίπτωση μεγάλης απώλειας) και για την παραγωγή λευκωματίνης.
• Τα αιμοπετάλια χρησιμεύουν για την πήξη του αίματος.

Ο μέσος ενήλικας διαθέτει μεταξύ 4-5 λίτρων αίματος (σχεδόν δέκα μονάδες).  Μία μονάδα αίματος (σαν αυτή που δίνουμε σε μία απλή εθελοντική αιμοδοσία) έχει όγκο 450 ml. (λίγο λιγότερο από ένα μπουκαλάκι νερό). Το προσφερόμενο αίμα διαχωρίζεται σε διάφορα προϊόντα βασιζόμενα σε αυτές τις διαφορετικές λειτουργίες, που σημαίνει ότι κάθε ασθενής θα πάρει μόνο το συγκεκριμένο συστατικό το οποίο χρειάζεται.

Που μπορώ να προσφέρω αίμα;

Οι επιλογές για όποιον αποφάσισε να πάρει μέρος σε εθελοντική αιμοδοσία είναι αρκετές. Αίμα μπορεί κανείς να προσφέρει σε οποιοδήποτε νοσοκομείο του Ε.Σ.Υ που διαθέτει τμήμα  αιμοδοσίας, σε κινητά συνεργεία που διοργανώνουν αιμοληψίες ακόμα και σε χώρους εργασίας και σε τράπεζες αίματος και τμήματα αιμοδοσίας στην Ελλάδα που συνεργάζονται υπό τον συντονισμό του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (213 214 6700). Για όποιον επιθυμεί να δώσει αίμα για κάποιον συγκεκριμένο ασθενή που νοσηλεύεται , είναι προτιμότερο να απευθυνθεί στην αιμοδοσία που συνεργάζεται με το συγκεκριμένο νοσοκομείο.

Μπορώ και εγώ να δώσω αίμα;

Το να δώσεις αίμα είναι μια πολύ όμορφη και ανιδιοτελής πράξη, όμως κάθε εθελοντής πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις ώστε να είναι σε θέση να δωρίσει το αίμα του. Για να μπορεί κάποιος να πάρει μέρος σε εθελοντική αιμοδοσία θα πρέπει:

• Να είναι σε ηλικία μεταξύ 18 και 65 ετών. Σε ειδικές μόνο περιπτώσεις, και εφόσον ο ιατρός της αιμοδοσίας το επιτρέπει, μπορείτε να δώσετε αίμα ακόμα και αν δεν ανήκετε σε αυτό το ηλικιακό γκρουπ.
• Να έχει βάρος σώματος πάνω από 50kg. Για τα άτομα κάτω των 50 kg μπορεί να μην είναι ασφαλές να προσφέρουν αίμα (πρόκληση αναιμίας).
• Να είναι υγιείς. Το αίμα από έναν άρρωστο άνθρωπο ή κάποιον που παίρνει φάρμακα μπορεί να έχει αρνητικές συνέπεις για αυτόν που θα το πάρει.
• Να κάνει ‘καλή’ ζωή. Για την εθελοντική αιμοδοσία οι συμπεριφορές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου είναι: η λήψη ουσιών, πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι, τατουάζ ή piercings που έγιναν τους τελευταίους 6 μήνες.
• Να είναι αποφασισμένος να προσφέρει βοήθεια στους άλλους. Τόσο απλά!

Η ασφάλεια του αιμοδότη είναι εξίσου σημαντική με των ασθενών που έχουν ανάγκη από μετάγγιση. Εάν για τον οποιοδήποτε λόγο εκείνη τη μέρα ο δότης αισθανθεί κούραση, αδιαθεσία, δεν έχει κοιμηθεί αρκετά ή εάν γενικότερα κάνει κάποιο επικίνδυνο επάγγελμα  ή ασχολείται με τον πρωταθλητισμό, το σωστό είναι να μην προβεί στην δωρεά αίματος είτε εκείνη τη μέρα είτε γενικότερα.

Ποια είναι η διαδικασία της εθελοντικής αιμοδοσίας;

1) Πριν:

Εφόσον πληρείτε τα κριτήρια για να γίνετε εθελοντής αιμοδότης, την ημέρα της λήψης αίματος θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Χαρίστε στον εαυτό σας έναν καλό ύπνο την προηγούμενη μέρα που θα σας προσφέρει δυνάμεις και ενέργεια. Πριν πάτε να δώσετε αίμα, φροντίστε να έχετε φάει 3-4 ώρες πιο πριν και μην παραμελείτε να πίνετε πολλά υγρά (νερά, φυσικούς χυμούς κλπ.).

2) Κατά τη διάρκεια:

• Στην αίθουσα αναμονής συμπληρώνουμε το ερωτηματολόγιο του αιμοδότη. Αυτή η διαδικασία γίνεται κάθε φορά που δίνουμε αίμα για τη δική μας ασφάλεια.
• Γίνεται έλεγχος της αιμοσφαιρίνης (με ένα μικρό τσίμπημα στο δάκτυλο).
• Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και των σφίξεων. Στο σημείο αυτό μπορεί να γίνουν ερωτήσεις που αφορούν το ιατρικό ιστορικό μας και εάν όλα είναι καλά, περνάμε στην αίθουσα αιμοληψιών.
• Στην διάρκεια της αιμοδοσίας ξαπλώνουμε στις ειδικές αναπαυτικές καρέκλες και θα χαλαρώνουμε για 10 λεπτά. Σε αυτόν τον χρόνο λαμβάνεται περίπου 450 ml αίμα.

3) Μετά:

Μετά το τέλος της αιμοδοσίας συνήθως μας προσφέρεται κάτι φαγώσιμο (φρυγανιά, τυράκια και πορτοκαλάδα) για να υπάρχει η ασφάλεια ότι ο αιμοδότης αισθάνεται καλά. Παρόλα αυτά όμως έχουμε στο νου μας κάποια πράγματα για εκείνη τη μέρα:

• Να χαλαρώσουμε και να πιούμε αρκετά υγρά που θα βοηθήσουν να αντικατασταθεί ο όγκος αίματος που χάθηκε. Προσοχή! Αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ.
• Προσέχουμε τον επίδεσμο στο χέρι που έγινε η λήψη. Εάν ματώσει, σηκώουμε το χέρι ψηλά και πιέζουμε με δύναμη μέχρι να σταματήσει το αίμα.
• Αποφεύγουμε να σηκώσουμε βαριά αντικείμενα με το χέρι που δώσαμε αίμα την ημέρα της αιμοδοσίας. Και γενικότερα δεν κανουμε βαρια σωματική άσκηση ή αθλητική προπόνηση.
• Σε περίπτωση που αισθανθούμε αδυναμία ή ζάλη, ξαπλώνουμε ανάσκελα και σηκώνουμε ψηλά τα πόδια.

Το σώμα μας έχει την ικανότητα να αναπληρώσει το αίμα που δώσαμε σχετικά άμεσα. Συγκεκριμένα ο οργανισμός μας εντός 24ώρου θα αντικαταστήσει το πλάσμα που χάσαμε, σε 3-4 μέρες θα αποκατασταθούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια και μέσα σε 6-8 εβδομάδες θα σταθεροποιηθεί και ο σίδηρος.

Τι γίνεται με το αίμα που θα δώσω;

Για να διασφαλιστεί η επεξεργασία και παρασκευή όσο το δυνατόν περισσότερων προϊόντων αίματος (συμπυκνωμένα ερυθρά, πρόσφατο κατεψυγμένο πλάσμα και αιμοπετάλια), το συντομότερο δυνατό, μετά το τέλος της αιμοδοσίας, όλες οι μονάδες αίματος μεταφέρονται στα εργαστήρια για έλεγχο και επεξεργασία. Φυσικά, ανάλογα τις ανάγκες μπορεί να υποστούν και περαιτέρω επεξεργασία

Ορολογικός έλεγχος διαλογής, μοριακός έλεγχος και ομάδες αίματος: Από κάθε αιμοδότη μαζί με την μονάδα αίματος συλλέγονται και τρία δείγματα, τα οποία πηγαίνουν στα αντίστοιχα εργαστήρια. Ένα δείγμα προορίζεται για τον έλεγχο όπου ελέγχονται για HIV, Ηπατίτιδα Β και C, HTLV και Σύφιλη. Ένα άλλο δείγμα αποστέλλεται στα κεντρικά εργαστήρια για τον μοριακό έλεγχο της Ηπατίτιδας Β και C και για τον ιό HIV, ενώ το τρίτο δείγμα προορίζεται για τον έλεγχο της ομάδας αίματος.

Σήμανση και αποθήκευση: Μετά το τέλος των ελέγχων στις  μονάδες αίματος τοποθετούνται ειδικές ετικέτες που αναγράφουν τα αποτελέσματα των ελέγχων και την ομάδα αίματος (η διαδικασία αυτή ονομάζεται σήμανση) καθώς και το όριο λήξης (ένας μήνας). Στη συνέχεια οι μονάδες τοποθετούνται στα ειδικά ψυγεία έτοιμες πλέον να διατεθούν σε όποιον τις έχει ανάγκη. Οι συνθήκες αποθήκευσης διαφέρουν ανάλογα με το προϊόν.

Τι είναι η Αυτόλογη προκατάθεση;

Σε περιπτώσεις που έχουμε οι ίδιοι ανάγκη από αίμα, υπάρχει ένας τρόπος να τον εξασφαλίσουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας εάν έχουμε προγραμματισμένο χειρουργείο. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται Αυτόλογη προκατάθεση – μετάγγιση. Στην ουσία προσφέρεις το δικό σου αίμα προκειμένου να το μεταγγιστείς σε άμεσο χρονικό διάστημα (σε περίπου 1 μήνα).

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της αυτόλογης είναι ότι θα μεταγγιστείς με το δικό σου αίμα κι αυτό θα είναι διαθέσιμο όταν θα το χρειαστείς. Επίσης δεν υπάρχει ο κίνδυνος ανεπιθύμητων παρενεργειών λόγω ασυμβατότητας ή πιθανότητα μετάδοσης λοιμώξεων.

Από την άλλη πλευρά, η όλη διαδικασία είναι σχετικά χρονοβόρα ή λόγω των ειδικών διαδικασιών, συλλογής και αποθήκευσης, που πρέπει να τηρούνται ή και ανέφικτη λόγω των υποκείμενω προβληματων υγείας. Επιπλέον το αίμα σου μπορεί να λήξει εάν για κάποιο λόγο αναβληθεί το χειρουργείο σου. Επιπλέον εάν κατά τη διάρκεια του χειρουργείου σου αιμορραγήσεις και χρειαστείς περισσότερο αίμα τότε ο χειρούργος θα αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει και άλλο αίμα, εκτός από το δικό σου. Το αίμα που προέρχεται από αυτόλογη προκατάθεση δεν μπορεί να ενταχτεί στο απόθεμα αιμάτων της αιμοδοσίας, εάν εσύ δεν το χρειαστείς. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν ο δότης ήταν προηγουμένως εθελοντής αιμοδότης και πληρούσε τα κριτήρια αιμοδοσίας. Ακόμη και εάν ο θεράπων ιατρός συστήνει την αυτόλογη, η αιμοδοσία διατηρεί το δικαίωμα να μην δεχθεί να την πραγματοποιήσει εάν πιστεύει ότι δεν πληρούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις.

Η προσφορά αίματος είναι προσφορά ζωής!

Η σημαντικότητα της εθελοντικής αιμοδοσίας είναι αδιαπραγμάτευτη και η σημασία της πρέπει να κατανοηθεί από πληθώρα πληθυσμού ώστε όλοι (εφόσον πληρούμε τις προϋποθέσεις) να μπορούμε τόσο να στηρίξουμε όσους έχουν ανάγκη αλλά και να νιώσουμε ασφαλείς σε δική μας δύσκολη στιγμή.

Να θυμάστε!!! Η συλλογή αίματος είναι μια συνεχής και ατέρμονη διαδικασία ώστε να εξασφαλιστεί η επάρκεια της τράπεζας αίματος σε όλες τις ομάδες αίματος και να μπορούν να σωθούν άνθρωποι.

Για περισσότερες πληροφορίες για την εθελοντική αιμοδοσία και τα οφέλη της επικοινωνήστε με τους γενικούς γιατρούς του Νοσοκόμα Στο Σπίτι στο 11311 ή επισκεφθείτε μας στα κεντρικά μας εντός της ΔΕΘ.

Όλα τα όργανα που συμμετέχουν στην διαδικασία της πέψης της τροφής που καταναλώνουμε (στόμα, φάρυγγας, στομάχι, έντερο κλπ.) ανήκουν στο πεπτικό σύστημα. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και διατροφής έχει επηρεάσει μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων προκαλώντας τους δυσφορίες, προβλήματα και παθήσεις, άλλες σοβαρές και άλλες λιγότερο, που όμως χρίζουν προσοχής και παρακολούθησης για καλή υγεία.

Παρακάτω επιλέξαμε τις πιο συχνές παθήσεις που μπορεί να έχει το πεπτικό σύστημα, να θυμίσουμε όμως ότι σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν κάποια συμπτώματα μας είναι οικεία, απευθυνόμαστε στον γενικό-οικογενειακό γιατρό για διευκρινίσεις και σωστή κατεύθυνση και καθοδήγηση.

Παλινδρόμηση

Η παλινδρόμηση ή αλλιώς γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, είναι ένα συχνό πρόβλημα υγείας που ταλαιπωρεί αρκετό κόσμο. Κατά τη διάρκεια της πέψης, το στομάχι εκκρίνει υδροχλωρικό οξύ. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ανάμεσα στο στομάχι και τον οισοφάγο υπάρχει ένας μηχανισμός που εμποδίζει τα υγρά του στομάχου να ανέβουν προς τα πάνω, σε ορισμένους ασθενείς όμως αυτός ο μηχανισμός δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Έτσι το περιεχόμενο του στομάχου ανεβαίνει προς τα επάνω στον οισοφάγο μαζί με τα όξινα υγρά του, δημιουργώντας στον παθόντα το αίσθημα του καψίματος, πόνου ή κάποιου είδους ‘ξινίλας’ το οποίο ονομάζουμε παλινδρόμηση.

Το σύνηθες είναι τέτοια συμπτώματα να εμφανίζονται μετά το φαγητό, την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών ή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η αίσθηση μπορεί να κρατήσει από λίγα λεπτά έως και κάποιες ώρες. Σε περίπτωση που τέτοια συμπτώματα μας απασχολούν για 2 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα όμως, καλό είναι να απευθυνθούμε στον γενικό-οικογενειακό γιατρό μας για να μας συμβουλέψει ως προς τη διατροφή, τον τρόπο ζωής μας και την πιθανότητα έναρξης φαρμακευτικής αγωγής.

Η παλινδρόμηση είναι μια πολύ ενοχλητική κατάσταση, που η συχνότητα, η διάρκεια και η ένταση των συμπτωμάτων της διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ώστε να μπορέσουμε να ανακουφιστούμε σε ένα μεγάλο βαθμό από τα συμπτώματά της και οι πιο απλές και εύκολες λύσεις είναι:

• Να καταναλώνουμε μικρές μερίδες. Όσο περισσότερη τροφή έχουμε στο στομάχι μας, τόσο πιθανότερο είναι το ενδεχόμενο της παλινδρόμησης.
• Να τρώμε ήρεμα, αργά και να μασάμε πολύ καλά την τροφή. Η βιαστική κατανάλωση τροφής δυσκολεύει την διαδικασία της πέψης και μπορεί να προκαλέσει παλινδρόμηση.
• Να αποφεύγουμε τις πολύ λιπαρές τροφές. Τα λιπαρά φαγητά μένουν για περισσότερη ώρα στο στομάχι και μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στο πεπτικό σύστημα.
• Να μην καταναλώνουμε τροφές που επιδεινώνουν την παλινδρόμηση. Τέτοιες είναι: ο καφές, οι πίτες, το αλκοόλ, τα ροφήματα με ανθρακικό, οι ξινές τροφές όπως το ξύδι, τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, λεμόνι), οι πικάντικες τροφές, καθώς και η ντομάτα και η σάλτσα ντομάτας.
• Να χάνουμε περιττό βάρος. Η απώλεια βάρους, εκτός από όλα τα άλλα οφέλη, θα συντελέσει και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.
• Να κόψουμε-μειώσουμε το κάπνισμα.
• Να αποφεύγουμε να ξαπλώνουμε αμέσως μετά το φαγητό. Το ιδανικό είναι να ξαπλώνουμε περίπου 2 ώρες μετά το φαγητό με 2 μαξιλάρια πίσω από την πλάτη ώστε ο οισοφάγος να είναι πιο ψηλά από το στομάχι.
• Να επιλέγουμε ρούχα που είναι πιο άνετα στην περιοχή της κοιλιάς. Τα σφιχτά-κολλητά ρούχα καθώς και οι ζώνες μπορεί να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία στο πεπτικό σύστημα του οργανισμούς μας.

Οισοφαγίτιδα

Ο οισοφάγος είναι το οργανο που ανήκει στο ανώτερο πεπτικό σύστημα που συνδέει τη στοματική κοιλότητα με το στομάχι. Όπως λέει και το όνομά της, η οισοφαγίτιδα είναι μια φλεγμονή που μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικά αίτια όπως για παράδειγμα κάποιο μικρόβιο, αλλά πολύ συχνά συνδέεται και με την παλινδρόμηση.

Σε περιπτώσεις που υπάρχει παλιδρόμηση, του περιεχομένου του στομάχου είναι όξινο και προκαλεί σε βάθος χρόνου ερεθισμό και φλεγμονή στον οισοφάγο, μπορεί όμως να βελτιωθεί σημαντικά με συγκεκριμένες διατροφικές οδηγίες που είπαμε παραπάνω.

Γαστρίτιδα

Η γαστρίτιδα είναι μία φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου, δηλαδή ένας χρόνιος ερεθισμός του εσωτερικού τοιχώματος και χωρίζεται σε δύο μορφές. Όταν εμφανίζεται ξαφνικά πρόκειται για οξεία γαστρίτιδα, ενώ όταν αναπτύσσεται σταδιακά μιλάμε για χρόνια γαστρίτιδα. Στην περίπτωση της χρόνιας γαστρίτιδας, εάν παραμεληστεί μπορεί να οδηγήσει σε πεπτικό έλκος ή ακόμα και καρκίνο του στομάχου για  αυτό είναι σημαντικό εάν έχουμε κάποια ενόχληση να κάνουμε τις απαραίτητες εξετάσεις που θα μας συστήσει ο γιατρός μας (γαστροσκόπηση και αιματολογικές).

Όπως η  γαστρεντερίτιδα, έτσι και στη γαστρίτιδα μπορεί να οφείλονται σε λοιμώξεις από βακτήρια και ιούς. Αντίστοιχα η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, χρόνιοι  έμετοι, το άγχος και η χρήση ορισμένων φαρμάκων (κορτιζόνη ή αντιφλεγμονώδη παυσίπονα) μπορεί να προκαλέσουν  γαστρίτιδα.

Τα συμπτώματα της γαστρίτιδας ποικίλουν από άτομο σε άτομο, ωστόσο υπάρχουν κάποια κοινά που παρατηρούνται στους περισσότερους παθόντες. Μερικά εξ ’αυτών είναι:

• Φούσκωμα στην περιοχή της κοιλιάς
• Ναυτία
• Κοιλιακό άλγος
• Έμετος (πολλές φορές με αίμα ή καφέ στίγματα)
• Δυσπεψία
• Κάψιμο ή αίσθημα «ροκανίσματος» στο στομάχι μεταξύ των γευμάτων ή κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Λόξυγκας
• Ανορεξία
• Μαύρα, σκούρα κόπρανα.

Πεπτικό έλκος

Το πεπτικό έλκος έχει δύο μορφές. Το έλκος του στομάχου (μια πληγή στο εσωτερικό τμήμα του τοιχώματος του στομάχου) και το έλκος του δωδεκαδάκτυλου (μια πληγή στο ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου ακριβώς μετά την εξοδο του στομάχου). Η δεύτερη περίπτωση γενικά συναντάται πιο συχνά.

Πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν πως η κύρια αιτία των πεπτικών ελκών είναι η βακτηριακή μόλυνση με το ελικοβακτηρίδιο του πυλώρου (Helicobacter pylori) να είναι παρόν σε περισσότερες από το 90% των περιπτώσεων με δωδεκαδάκτυλο έλκος. Φυσικά αυτό δεν αποκλείει ότι και η υπερβολική έκκριση υδροχλωρικού οξέος στο εσωτερικό του στομάχου αλλά και κάποιοι άλλοι λόγοι παίζουν σοβαρό ρόλο.

Μερικοί επιπλέον παράγοντες που συμβάλουν συμβάλλουν στο σχηματισμό ή στην επιδείνωση του έλκους είναι η κατάχρηση των αντιφλεγμονωδών  παυσίπονων (ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη, ναπροξένη κλπ.), η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αλλά και το κάπνισμα. Κάτι που επίσης έχει παρατηρηθεί πως χειροτερεύει την κατάσταση είναι η παλινδρόμηση εντερικού περιεχομένου και χολής προς το στομάχι ενώ φαίνεται γενικότερα  πως πιο επιρρεπείς είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, πιθανότατα λόγω της συχνής χρήσης σε αντιφλεγμονώδη παυσίπονα.

Ευτυχώς, το έλκος στομάχου είναι σχετικά εύκολα αντιμετωπίσιμο. Σε πολλές περιπτώσεις έχει θεραπευτεί με αντιβιοτικά, αντιόξινα, και άλλα φάρμακα που μειώνουν την ποσότητα του οξέος που παράγεται από το στομάχι, εάν όμως παραμεληθεί για χρόνια μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία. Τέτοιες είναι:

• Συχνές αιμορραγίες σε μικρές ποσότητες που μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία
• Ξαφνική έντονη αιμορραγία μέσα στο στομάχι
• Αύξηση της πληγής σε τέτοιο βαθμό ώστε να τρυπήσει το στομάχι
• Καρκίνος του στομάχου
• Διάτρηση Στομάχου – όταν η τρύπα που δημιουργείται επιτρέπει την έξοδο των γαστρικών υγρών αλλά και τροφής μέσα στην κοιλιά δημιουργώντας βαριά φλεγμονή η οποία μπορεί να αποβεί και μοιραία εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Παρουσιάζεται στο 5% των ασθενών.

Το πεπτικό σύστημα γενικά

Οι παθήσεις που συνδέονται με το πεπτικό σύστημα είναι πολλές και θα πρέπει να τονίσουμε πως όταν έχουμε ενοχλήσεις ή πόνο, και ειδικά αν είμαστε διαβητικοί, θα πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα στον γενικό – οικογενειακό γιατρό μας. Εκείνος-η θα μας εξετάσει, κατευθύνει και προτείνει μια αγωγή ώστε να προλάβουμε ενδεχομένως ενα σοβαρότερο πρόβλημα του μέλλοντος.

Εάν έχετε κάποιες απορίες σχετικά με το πεπτικό σύστημα και τις παθήσεις του, απευθυνθείτε στους γενικούς – οικογενειακούς γιατρούς του Νοσοκόμα Στο Σπίτι καλώντας στο 11311 ή κλείνοντας ραντεβού στα κεντρικά μας εντός της ΔΕΘ.

Πολύς λόγος έχει γίνει τον τελευταίο καιρό για τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού και την εγγραφή των ασφαλισμένων σε ΤΟΜΥ. Δημιουργήθηκαν πολλές απορρίες σχετικά με το γιατί να γίνει αυτή η διαδικασία και σε τι οφελεί τελικά τον πολίτη. Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα για την καθολική κάλυψη υγείας του πληθυσμού (12 Δεκ.), το Νοσοκόμα Στο Σπίτι είναι κοντά σας για να δώσει απαντήσεις στις βασικές απορρίες σας σχετικά με τα θέματα αυτά.

Ο οικογενειακός – γενικός γιατρός στην Ελλάδα

Στο εξωτερικό, η ιστορία του οικογενειακού γιατρού ξεκινάει αρκετά παλιά και για το λόγο αυτό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Στην Ελλάδα αντιθέτως η έννοια εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1950 όταν άρχισε να αποτελεί μια κλινική ιατρική ειδικότητα προσανατολισμένη στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Λόγω της ανάπτυξης των υπόλοιπων ιατρικών ειδικοτήτων σταδιακά ατόνισε μέχρι που το 1983 θεσπίστηκε και επίσημα η ειδικότητα της γενικής ιατρικής σαν ξεχωριστός επιστημονικός κλάδος ώστε οι ειδικοί γενικής ιατρικής να αναλάβουν το σημαντικό έργο του οικογενειακού γιατρού. Μάλιστα, το 1983 δημιουρήθηκε σχέδιο για την κάλυψη του πληθυσμού με νέα κέντρα υγείας και ιατρεία τόσο στην ελληνική ύπαιθρο όσο και στα αστικά κέντρα. Το σχέδιο όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς τα κέντρα υγείας στις πόλεις δεν λειτούργησαν.

Ποιος είναι ο Οικογενειακός Γιατρός;

Δεδομένης της σύγχισης που επικρατεί τον τελευταίο καιρό, πολύς κόσμος δεν έχει ξεκάθαρη εικόνα για το ποιος είναι τελικά ο οικογενεικός γιατρός. Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ο οικογενειακός ιατρός είναι υπέυθυνος για ένα πληθυσμό ασθενών (περιπου 1500 -2000 ατόμων) που διαμένουν σε μια ορισμένη γεωγραφική περιοχή κοντά στο ιατρείο (ενα χωριο, ένα προάστιο, μια γειτονιά). Αυτό συνεπάγεται ότι ο οικογενειακός ιατρός έχει γνώση των ειδικών κοινωνικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού ευθύνης του, εντοπίζει και προλαμβάνει ζητήματα που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του πληθυσμού του (πχ ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες, κατάχρηση αλκοόλ κλπ.) Έτσι ο κάθε πολίτης και η κάθε οικογένεια μπορεί να απευθύνεται στον οικογενειακό τους γιατρό για συμβουλές ή θεραπεία οποιουδήποτε θέματος υγείας που να μπορεί να αντιμετωπισθεί εκτός νοσοκομείου.

Η σύγχιση για το θεσμό του οικογενειακού ιατρού  επιδεινώνεται καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αρκετοί ειδικευμένοι γενικοί-οικογενεικοί γιατροί με αποτέλεσμα το Υπουργείο Υγείας  να επιλέξει να εντάξει στον θεσμό του οικογενεικού γιατρού εκτός από την ειδικότητα της γενικής ιατρικής και τις ειδικότητες του παιδιάτρου και του ειδικού παθολόγου. Στην πραγματικότητα όμως είναι διαφορετικές ειδικότητες. Ο οικογενειακός γιατρός ωφείλει να είναι ειδικευμένος γιατρός με ευρεία βάση γνώσεων καθώς είναι ουσιαστικά η πρώτη μας επαφή με το σύστημα υγείας. Είναι ο ειδικός που συμβουλεύει και κατευθύνει ολόκληρη την οικογένεια στην αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας.  Ο ειδικός γενικής ιατρικής, έχοντας εκπαιδευτεί στην παιδιατρική, χειρουργική, παθολογία, ορθοπαιδική, ψυχιατρική και πολλές ακόμα ειδικότητες, μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει τα πιο συχνά προβλήματα υγείας (σε πρωτοβάθμιο επίπεδο) χωρίς να χρειαστεί να μας παραπέμψει σε κάποιο νοσοκομείο. Εφόσον όμως το κρίνει απαραίτητο παραπέμπει στοχευμένα σε άλλες ειδικότητες ώστε να βρεθεί ευκολότερα η λύση στο πρόβλημά μας.

Γιατί χρειαζόμαστε οικογενειακό γιατρό;

Σε προσωπικό επίπεδο, ενδεχομένως η απάντηση σε αυτή την ερώτηση να είναι πολύ πιο προφανής από ότι νομίζουμε. Εάν βρούμε έναν γιατρό με γνώση και εμπειρία τον οποίο επισκεπτόμαστε χρόνια και διατηρεί το ιατρικό ιστορικό μας, θα αισθανθούμε πολύ πιο ασφαλείς. Ανεξαρτήτως ηλικίας ή οικογενειακής κατάστασης ΟΛΟΙ μας έχουμε ανάγκη να πούμε τα θέματά μας σε έναν άνθρωπο που μας ξέρει καλά και μπορεί να μας δώσει την καλύτερη δυνατή λύση για εμάς.
Αν λάβουμε υπόψη μας την δημόσια οντότητα του θέματος, όπως έχει φανεί και από χώρες του εξωτερικού η ύπαρξη του θεσμού του οικογενειακού γιατρού βοηθά στο να:

• Έχει ο πληθυσμός εύκολη πρόσβαση στον γιατρό του
• Είναι περισσότερο ικανοποιημένος από το σύστημα υγείας
• Υπάρχουν λιγότερες νοσηλείες στο νοσοκομείο και
• Γίνεται μεγαλύτερη εξοικονόμηση οικονομικών πόρων

Τι είναι οι ΤΟΜΥ;

Για την καλύτερη διαχείριση της υγείας στην κοινότητα δημιουργήθηκαν οι ΤΟΜΥ – Μονάδες Παροχής Υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Στόχος τους είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ΠΦΥ στον πληθυσμό της ευθύνης τους (10.000 – 12.000 άτομα) και στελεχώνονται από μια ολιγομελή διεπιστημονική ομάδα υγείας έως 12 ατόμων:

• 4 Γενικούς γιατρούς ή παθολόγους
• 1 Παιδίατρο
• 2 Νοσηλευτές
• 2 Επισκέπτες Υγείας
• 1 Κοινωνικό λειτουργό και
• 2 Διοικητικούς Υπαλλήλους

Είναι υποχρεωτική η εγγραφή στις ΤΟΜΥ;

Κάθε πολίτης μπορεί να εγγραφεί είτε διαδικτυακά είτε αυτοπροσώπως στη λίστα της ΤΟΜΥ που βρίσκεται στην περίοχή του, χωρίς αυτό να είναι υποχρεωτικό. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Υγείας κ. Ξανθού (Δεκέμβριος 2018):

• Όσον αφορά την επιλογή οικογενειακού γιατρού : θα συνεχιστεί απρόσκοπτα η εξυπηρέτηση των πολιτών όπως ισχύει μέχρι σήμερα, χωρίς να αποκλείονται όσοι πολίτες δεν έχουν εγγραφεί στις λίστες οικογενειακών γιατρών μέχρι 31/12.
• Δεν θα υπάρξει κανένας αποκλεισμός από τη συνταγογράφηση και την χορήγηση παραπεμπτικών για εργαστηριακές εξετάσεις.
• Το υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται την έκδοση Υπουργικής Απόφασης με την οποία η δημιουργία και διαχείριση του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας θα είναι εφικτή, σε συμβεβλημένους ή μη γιατρούς.

Σύντομα δηλαδή, είναι πιθανόν οι πολίτες να δηλώνουν ελεύθερα τον οικογενειακό τους γιατρό, είτε ανήκει στον δημόσιο τομέα (ΤΟΜΥ, Κέντρο Υγείας, συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ ιδιώτη) είτε στον ιδιωτικό τομέα (αμιγώς ιδιώτης).

Το Νοσοκόμα Στο Σπίτι είναι ένα ιδιωτικό ΤΟΜΥ;

Το Νοσοκόμα Στο Σπίτι μοιάζει πολύ στην οργάνωση αυτή αλλά είναι κάτι παραπάνω. Η εταιρεία εδώ και 25 χρόνια, 365 μέρες το χρόνο, από τις 7:30 μέχρι τις 12:00,  προσφέρει περισσότερες από 25 ιατρονοσηλευτικές υπηρεσίες κατ’οίκον. Ξεχωρίζει ιδιαιτέρως για την παροχή ιατρονοσηλευτικής συνοδείας προς διαγνωστικά κέντρα ή νοσοκομεία και ειδικεύεται στη μετακίνηση αιμοκαθαιρόμενωνασθενών καθώς συνοδεύονται πάντα από νοσηλευτή. Η εταιρεία πλαισιώνεται από μια ομάδα επαγγελματιών υγείας:

• Νοσηλεύτριες 4ετούς φοίτησης με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος,
• τραυματιοφορείς,
• διασώστες,
• επαγγελματίες οδηγούς
• οικογενειακό-γενικό γιατρό ήδη από το 2000

Ποια είναι η θέση του Νοσοκόμα Στο Σπίτι σχετικά με το θεσμό του Οικογενειακού Γιατρού;

Έχοντας πάντα στο μυαλό μας την πρωτοπορία και την καλύτερη δυνατή ιατρονοσηλευτική φροντίδα των πολιτών, βρισκόμαστε σε ιδιαίτερα ευχάριστη θέση καθώς το Υπουργείο Υγείας έχει κατανοήσει το σπουδαίο ρόλο του οικογενειακού ιατρού. Ευχόμαστε να προχωρήσει και να ολοκληρώσει με επιτυχία την αναδιαμόρφωση του Συστήματος Υγείας καθώς είναι συνταγματικό δικαίωμα του πολίτη να μπορεί να επιλέξει τον γιατρό του ανεξάρτητα εάν είναι ιδιώτης ή υπάλληλος του δημοσίου.

Για οποιεσδήποτε περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τον θεσμό του  Οικογενειακού γιατρού,  αλλά και τις υπηρεσίες μας θα χαρούμε να μας καλέσετε στο 11311 ή να μας επισκεφθείτε από κοντά στα κεντρικά γραφεία του Νοσοκόμα Στο Σπίτι εντός της ΔΕΘ.

Η ηλικία των 40-50 αρχίζει και θεωρείται κρίσιμη για την υγεία του κάθε άντρα και όχι τυχαία. Αυτό που συμβαίνει στους περισσότερους είναι η σταδιακή διόγκωση του προστάτη που ταλαιπωρεί περίπου το 50% των ανδρών της ηλικίας αυτής, ένα ποσοστό που φτάνει έως και το 90% όταν ξεπεράσει την ηλικία των 80 ετών.

Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα του τι ακριβώς είναι ο προστάτης μπορούμε να το φανταστούμε σαν ένα όργανο στο μέγεθος ενός κάστανου που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από την ουροδόχο κύστη (προΐσταται) και περιβάλλει την ουρήθρα. Ο ρόλος του είναι καθοριστικός στην υγεία ενός άντρα καθώς ευθύνεται για την καλή λειτουργία της ουροδόχου κύστης αλλά και την φυσιολογική σεξουαλική του λειτουργία. 

Υπερτροφία του προστάτη και συμπτώματα

Παρότι τα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη είναι αρκετά έντονα και ενοχλητικά, μόνο 4/10 άντρες που πασχουν καταφεύγουν στον γιατρό για την ανακούφιση τους. Οι συχνότερες ενοχλήσεις είναι:

•  Συχνοουρία (περισσότερες από 5 φορές τη μέρα)
• Νυκτουρία (συχνή ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας)
• Ακράτεια
• Δυσκολία στο να αρχίσει η ούρηση
• Υπερβολικά χαλαρή ροή των ούρων (τα ουρα δεν πανε μακριά)
• Επίσχεση ούρων (να θέλει να ουρήσει αλλά να μην μπορεί)
• Αίσθηση ότι η κύστη δεν αδειάζει πλήρως (υπόλειμμα ούρων στην ουροδόχο κύστη με αυξημένο κίνδυνο ουρολοιμώξεων)

Εάν κάποιος παρατηρήσει μερικές από τις παραπάνω ενοχλήσεις θα πρέπει άμεσα να απευθυνθεί στον οικογενεικό-γενικό του γιατρό ή ουρολόγο.

Αιτίες, Θεραπεία και Πρόληψη της υπερτροφίας του προστάτη

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες μερικοί από τους παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν ταχύτερα υπερτροφία του προστάτη είναι η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος και ο διαβήτης. Η μεσογειακή διατροφή όμως (κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών και η μείωση κατανάλωσης κόκκινου κρέατος) σε συνδυασμό με την τακτική σωματική άσκηση μπορεί να παίξουν προστατευτικό ρόλο  στην εμφανιση της υπερτροφίας του προστάτη, ακόμα και στην προστασία απο την εμφάνιση καρκίνου.
Σε ότι αφορά την οριστική θεραπεία μέχρι σήμερα θεωρείται η χειρουργική επέμβαση, η φαρμακευτική αγωγή όμως μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και κυρίως εάν είναι σε αρχικά στάδια.

Διάγνωση και απαραίτητες Εξετάσεις της υπερτροφίας του προστάτη

Για πολλά χρόνια, πριν την εμφάνιση της σύγχρονης τεχνολογίας, η μόνο εξέταση που μπορούσε να πραγματοποιηθεί ήταν η δακτυλική εξέταση, με στόχο τον υπολογισμό του μεγέθους και την αντίληψη της υφής του προστάτη. Σήμερα  ένας ουρολόγος μπορεί να βασιστεί σε 4 κύριες εξετάσεις για να εκτιμήσει την κατάσταση του προστάτη :

• Δακτυλική εξέταση  – Συνίσταται να γίνεται ετησίως για άτομα πάνω από 50 και άνω των 45 εάν υπάρχει το κληρονομικό στοιχείο.
• Υπερηχογράφημα – Προσδιορίζει σχετικά αντικειμενικά και με ακρίβεια το μέγεθος του αδένα και παράλληλα μπορεί να μας δείξει εάν υπάρχει κατακράτηση ούρων και την γενικότερη κατάσταση των νεφρών.
• Μέτρηση Ροής Ούρων – Μια ειδική εξέταση που δίνει πληροφορίες για την λειτουργία της ούρησης.
• Εξέταση αίματος και μέτρηση του PSA , το ειδικό αντιγόνο του προστάτη.

Καρκίνος του προστάτη

Επειδή ο καρκίνος του προστάτη δεν δίνει κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα στα αρχικά στάδια είναι επιτακτική η ανάγκη για ετήσιο προληπτικό έλεγχο στις ηλικίες ανω των 50 ετών. Ο έλεγχος συνδυάζει δαχτυλική εξέταση του προστάτη, υπερηχογράφημα και μέτρηση PSA (εξέταση αίματος τα υψηλά επίπεδα της οποίας σχετίζονται την πιθανότητα καρκίνου). Η σαφής διάγνωση φυσικά γίνεται με τη βιοψία του προστάτη.

Τα στατιστικά δείχνουν πως σημαντικό παράγοντα στην εμφάνιση καρκίνου του προστάτη παίζει η κληρονομικότητα, ενώ επιβαρύνονται από αυτόν σε ποσοστό 17% οι άντρες της λευκής φυλής και σε ποσοστό 20,5% οι άνδρες της μαύρης φυλής. Ο ετήσιος έλεγχος προτείνεται να σταματά στην ηλικία των 75 ετών. Η θεραπεία του καρκίνου του προστατη εκτιμάται πάντα ανάλογα με τον ασθενή και μπορεί να είναι παρακολούθηση, χειρουργική επεμβαση  ή και ακτινοθεραπεία.

Συστροφή των όρχεων

Παρότι η υπερτροφία του προστάτη θεωρείται από πολλούς ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους στην υγεία ενός άντρα, η συστροφή των όρχεων είναι εξίσου άξια προσοχής.
Η συστροφή είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο όρχις πραγματοποιεί μια περιστροφή 180ο γύρω από τον εαυτό του με συνέπεια τη διακοπή παροχής αίματος και τον κίνδυνο μόνιμης βλάβης εάν δεν αντιμετωπιστεί εντός 6 ωρών. Η πιθανότερη εμφάνιση του φαινομένου είναι στα βρέφη, κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής και σε αγόρια ηλικίας 12-18 ετών, μπορεί όμως να συμβεί και σε μεγαλύτερη ηλικία, κυρίως σε νεαρούς ενήλικες.

Αιτίες και Συμπτώματα της συστροφής των όρχεων

Η συστροφή συνήθως συμβαίνει πιο συχνά σε αγόρια που είχαν κρυψορχία (οι όρχεις παραμένουν στο εσωτερικό της κοιλιάς μετά τη γέννηση και δεν κατεβαίνουν στο όσχεο). Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι ο τραυματισμός στη βουβωνική χώρα, στο όσχεο, καθώς και η έντονη σωματική δραστηριότητα. Στις περισσότερες πάντως περιπτώσεις η αιτία δεν αναγνωρίζεται (ιδιοπαθείς). Τα συμπτώματα της συστροφής είναι:

• Ξαφνικός, έντονος πόνος στον όρχι
• Πόνος στην κατώτερη κοιλιακή χώρα
• Ερυθρότητα και διόγκωση του οσχέου (οσχεο είναι ο δερματικός σάκος που περιβάλλει τους όρχεις)

Καρκίνος των όρχεων

Ο καρκίνος των όρχεων αφορά κυρίως νέους άνδρες, ηλικίας  20-40 ετών. Το βασικότερο σύμπτωμα είναι μια ανώδυνη διόγκωση του όρχεως που μπορεί εύκολα να παρατηρηθεί από μια αυτοεξέταση (ψηλάφηση για τυχόν αλλαγές στο σχήμα / υφή των όρχεων ή στο χρώμα του δέρματος του όσχεου) και να επιβεβαιωθεί από έναν ουρολόγο ή γενικό ιατρό.
Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα και εξέταση αίματος ενώ η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και ίσως συμπληρωματικά με ακτινο-χημειοθεραπείες. Δεδομένου του ότι συνήθως η διάγνωση γίνεται στα αρχικά σταδια της νόσου, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών των περιστατικών  είναι πλήρως θεραπεύσιμα.
Σε ότι αφορά τις αιτίες ανάπτυξης καρκίνου στην περιοχή αυτή, διεθνείς μελέτες έχουν δείξει πως τα αγόρια με κρυψορχία έχουν 5-10 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο των όρχεων κάποια στιγμή στη ζωή τους. Άλλοι παράγοντες επίσης μπορεί να θεωρηθούν η βουβωνοκήλη, το χαμηλό βάρος κατά την γέννηση, ο καθιστικός τρόπος ζωής, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των όρχεων, η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες κατά την εργασία, η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες (καύσωνα ή δριμύ ψύχος), καθώς και η λοίμωξη με τον ιό του AIDS.

Σε κάθε περίπτωση ενόχλησης ή αλλαγής στην υφή ή το χρώμα της περιοχής, θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στον οικογενεικό-γενικό σας γιατρό ή ουρολόγο. Οι γιατροί του Νοσοκόμα Στο Σπίτι είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε απορία ή εξέταση. Κλείστε σήμερα το ραντεβού σας καλώντας το 11311 ή από τα κεντρικά μας γραφεία εντός της ΔΕΘ.

Πολλοί είναι οι άνθρωποι που κατά τη διάρκεια της ζωής έρχονται αντιμέτωποι με κρίσεις δύσπνοιας, συριγμό ή βήχα μετά από σωματική άσκηση, σφίξιμο στo στήθος ή βήχα μετά από έκθεση σε αεροαλλεργιογόνα, ατμοσφαιρικούς ρύπους, ατμούς, καπνό, έντονες οσμές κλπ.  Παρότι η εμφάνιση των συμπτωμάτων έχει μεγάλη ποικιλομορφία και διακυμάνσεις στη βαρύτητα και το χρόνο, τα παραπάνω σημάδια συνήθως προδίδουν άτομα που πάσχουν από άσθμα. Τι ακριβώς όμως είναι το άσθμα;

Βρογχικό αλλεργικό άσθμα

Ο επίσημος ιατρικός όρος είναι βρογχικό αλλεργικό άσθμα και ορίζεται ως η νόσος του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το άσθμα είναι ουσιαστικά μια αλλεργική κατάσταση που εκδηλώνεται στους αεραγωγούς των πνευμόνων προκαλώντας ευαισθησία σε εξωτερικούς παράγοντες γνωστούς και ως αλλεργιογόνα. Στους πνεύμονες των ασθενών με άσθμα υπάρχει μία αλλεργικού τύπου, εμμένουσα φλεγμονή. Έτσι με την πάροδο του χρόνου, η λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος παρουσιάζει μεταβολές συγκριτικά με των ανθρώπων χωρίς άσθμα. Το μη ελεγχόμενο άσθμα σταδιακά οδηγεί στην αναδιαμόρφωση της αρχιτεκτονικής των αεραγωγών των πνευμόνων και σε βλάβες που είναι δυσκολότερο να αναστραφούν. Έρευνες αποδεικνύουν πως είναι μια διόλου αμελητέα κατάσταση που ταλαιπωρεί το 4,5% των ενηλίκων και 10% των παιδιών παγκοσμίως.

1. Ποιοι παράγοντες προκαλούν άσθμα;

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει επίσημη αιτία για την εμφάνιση του άσθματος. Όπως όμως σε όλες τις αλλεργικές καταστάσεις υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των ατόμων που υποφέρουν. Μερικές από αυτές είναι η γενετική προδιάθεση και κάποια φυσικά χαρακτηριστικά όπως το φύλο (είναι πιο συχνά αγόρια), το βάρος (οι παχύσαρκοι είναι πιο επιρρεπείς), άτομα που γεννήθηκαν με χαμηλό βάρος ή άτομα που υποφέρουν γενικότερα από διάφορες αλλεργίες.

2. Πως γίνεται η διάγνωση για άσθμα;

Για να γίνει διάγνωση ενός ατόμου με βρογχικό άσθμα, ο αρμόδιος γιατρός βασίζεται κυρίως στο ιστορικό και την κλινική εξέταση. Η κλινική εξέταση εστιάζει  στην ύπαρξη συμπτωμάτων όπως τα αναφέραμε και πιο πάνω, άλλων αλλεργικών εκδηλώσεων και ιδιαίτερα όταν η εμφάνισή τους γίνεται επεισοδιακή κατόπιν έκθεσης σε αλλεργιογόνα.

3. Έχω άσθμα. Τι πρέπει να προσέξω;

Σε περίπτωση που κάποιος διαγνωστεί επίσημα ως ασθματικός έχουν μελετηθεί κάποια στοιχεία που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάστασή του και καλό είναι να αποφεύγονται από τον ασθενή.

Μεταξύ αυτών είναι το κάπνισμα (ίσως και το σημαντικότερο όλων) από τον ασθενή και αν είναι ανήλικος και από τους γονείς τους, οι μεταβολές της θερμοκρασίας, το ξηρό ή κρύο περιβάλλον, ο καπνός, η σκόνη, οι έντονες μυρωδιές (καθαριστικά, αρώματα κλπ.) αλλά και λοιμώξεις του αναπνευστικού.

Επιπλέον, η έντονη φυσική δραστηριότητα ευθύνεται για εμφάνιση συμπτωμάτων στους περισσότερους ασθματικούς ασθενείς και πολλές φορές είναι και ο μόνος εκλυτικός παράγοντας άσθματος. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 5-10’ μετά την κόπωση και υποχωρούν σε 30-45’. Φυσικά με την χορήγηση κατάλληλης εισπνεόμενης φαρμακευτικής αγωγής η κατάσταση βελτιώνεται θεαματικά και μπορεί ακόμα και να προλάβει τα συμπτώματα εάν χορηγηθεί πριν την άσκηση.

Ως επιπλέον μέτρα αποφυγής έχουν προταθεί (χωρίς να έχει αποδειχθεί πως έχουν κλινικό όφελος) τα:

• Ακάρεα οικιακής σκόνης: Προτείνεται η πλύση σεντονιών και κουβερτών κάθε εβδομάδα με ζεστό νερό και στέγνωμα στον ήλιο. Τοποθέτηση αντιαλλεργικών καλυμμάτων σε μαξιλάρια και σκεπάσματα. Αποφυγή χαλιών και συνιστάται η χρήση ηλεκτρικής σκούπας καθώς και η εφαρμογή ακαρεοκτόνων όταν ο ασθενής απουσιάζει.
• Ζώα με τρίχωμα: Εδώ υπάρχει ανάγκη για χρήση φίλτρων αέρα. Τακτικό πλύσιμο του ζώου και σε έσχατες περιπτώσεις η απομάκρυνσή του από το σπίτι ή τουλάχιστον το υπνοδωμάτιο.
• Κατσαρίδες: Θ πρέπει να γίνεται συχνός και σχολαστικός καθαρισμός του σπιτιού με χρήση ειδικών εντομοκτόνων εφόσον ο ασθενής έχει απομακρυνθεί από το χώρο ψεκασμού.
• Γύρεις και μύκητες εξωτερικού περιβάλλοντος: Σε περιόδους που η γύρη και οι μύκητες στον ατμοσφαιρικό αέρα βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, συνίσταται το κλείσιμο των θυρών-παραθύρων και παραμονή μέσα στο σπίτι.
• Μύκητες εσωτερικού περιβάλλοντος: Προτείνεται ο συχνός καθαρισμός της σκόνης και καλό πλύσιμο των χώρων.

4. Πως γίνεται η θεραπευτική αγωγή και τι προσφέρει;

Η θεραπευτική αγωγή γίνεται με 2 είδη φαρμάκων. Τα ρυθμιστικά και τα ανακουφιστικά.

• Ρυθμιστικά (controllers) ή φάρμακα ελέγχου της νόσου, στοχεύουν στην καταστολή της χρόνιας φλεγμονής των αεραγωγών. Λαμβάνονται καθημερινά για μακρύ χρονικό διάστημα για να πετύχουν κλινικό έλεγχο της νόσου. Ως πρώτη επιλογή σε αυτή την κατηγορία είναι τα εισπνεόμενα κορτιζονούχα που δρουν άμεσα στο αναπνευστικό σύστημα και συμβάλουν στην χρόνια θεραπεία χωρίς να απαιτείται μεγάλη ποσότητα κορτιζόνης ή επιπλέον ανεπιθύμητες ενέργειες. ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε αυτή την περίπτωση είναι επιτακτική η διακοπή του καπνίσματος καθώς οι καπνιστές δεν ανταποκρίνονται εξίσου καλά στη θεραπεία. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν γενικά τα εισπνεόμενα και συστηματικά στεροειδή, αντιλευκοτριένια, βρογχοδιασταλτικά  μακράς δράσης σε συνδυασμό με εισπνεόμενα στεροειδή, θεοφυλλίνη μακράς δράσης, χρωμόνες, αντι-ΙgE κ.α.
• Τα Ανακουφιστικά (relievers) από την άλλη στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και την αντιμετώπιση μιας ασθματικής κρίσης εκείνη τη στιγμή. Σ’ αυτά υπάγονται οι β2 διεγέρτες γρήγορης έναρξης δράσης, τα αντιχολινεργικά φάρμακα και οι μεθυλοξανθίνες. ΠΡΟΣΟΧΗ! Η αυξημένη ή καθημερινή χρήση της ανακουφιστικής αγωγής δηλώνει πτωχό και ανεπαρκή έλεγχο της νόσου και επιβάλλει την επανεκτίμηση της θεραπείας.

Και στις δύο περιπτώσεις, μια σωστή θεραπευτική αγωγή έχει ως στόχο:

• Τον έλεγχο των συμπτωμάτων
• Την ικανότητα άσκησης των καθημερινών δραστηριοτήτων
• Την διατήρηση της αναπνευστικής λειτουργίας σε όσο το δυνατόν καλύτερα επίπεδα
• Την πρόληψη των κρίσεων του άσθματος
• Την αποφυγή πιθανών παρενεργειών των φαρμάκων
• Τον περιορισμό της θνητότητας

5. Πως καταλαβαίνω την πρόοδο στην αγωγή μου;

Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως οι ασθενείς που βρίσκονται υπό αγωγή θα πρέπει να φροντίζουν τακτική επίσκεψη στον γιατρό τους, ενδεικτικά κάθε 1-3 μήνες. Αν στη διάρκεια 3 μηνών δεν υπάρξει κάποια κρίση τότε εξετάζεται η σταδιακή μείωση της αγωγής. Αν το διάστημα αυτό γίνει ένα έτος δημιουργείται το ενδεχόμενο ολοκληρωτικής διακοπής της αγωγής. Παρόλα αυτά αν οποιαδήποτε στιγμή οι κρίσεις επανέλθουν, ο ασθενής επικοινωνεί ξανά με τον γιατρό για ανακουφιστική αγωγή και επανεξετάζεται μετά από 2-4 εβδομάδες. Σε κάθε περίπτωση σημαντικό είναι να τονίσουμε τη σημασία του ίδιου το ασθενούς στην θεραπευτική διαδικασία, με το σωστό τρόπο λήψης της αγωγής και την τήρηση των οδηγιών του γιατρού.

Για επιπλέον πληροφορίες επικοινωνήστε με τους γιατρούς του Νοσοκόμα Στο Σπίτι στο 11311 για να μάθετε όλα όσα χρειάζεται γύρω από το άσθμα και να κάνετε τη σωστή εξέταση στα γραφεία μας εντός της ΔΕΘ.

Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε όλοι μας την πολυπλοκότητα και το μεγαλείο της κατασκευής που αποκαλούμε σπονδυλική στήλη.  Είναι ένας ιδανικός μηχανισμός κίνησης και στήριξης που μας ξεχωρίζει από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο επιτρέποντάς όρθια στάση και βάδιση.

Η ανατομία της σπονδυλικής στήλης

Αποτελούμενη στο σύνολό της από 33-35 σπόνδυλους που στοιβάζονται ομοιόμορφα ο ένας πάνω στον άλλο. Ολόκληρη η κατασκευή της σπονδυλικής στήλης παραμένει σταθερή και λειτουργική ταυτόχρονα, χάρη σε ένα υποστηρικτικό σύστημα συνδέσμων που την σταθεροποιούν, μυών που είναι υπεύθυνοι για την ομαλή κίνηση και μεσοσπονδύλιων δίσκων που απορροφούν τους κραδασμούς. Στο εσωτερικό της, προστατευμένος με μια θήκη που εκτείνεται σε όλο της το μήκος, βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός με τον οποίο συνδέονται όλα τα νεύρα του ανθρώπινου σώματος εκτός αυτών της κεφαλής.

Τα 5 αυτά στοιχεία (σπόνδυλοι, σύνδεσμοι, μύες, μεσοσπονδύλιοι δίσκοι και νωτιαίος μυελός) είναι άμεσα συνδεδεμένα με όλες στην κυριολεξία τις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης.

Σπονδυλική Στήλη και οι πιο συχνές παθήσεις της ανά ηλικία

Έρευνες έχουν δείξει ότι ένας καθοριστικός παράγοντας για τη συχνότητα εμφάνισης παθήσεων της σπονδυλικής στήλης είναι η ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι ανάλογα σε ποιό στάδιο ζωής βρισκόμαστε είμαστε περισσότερο ή λιγότερο επιρρεπείς στις αντίστοιχες παθήσεις. Συγκεκριμένα:

Παιδιά-Έφηβοι: Στις νεαρές ηλικίες συνήθως συναντάμε είτε κάποια παθολογική μορφή σπονδύλου που πιθανόν να οφείλεται στη διάπλαση των οστών κατά την ενδομήτριο ζωή, είτε παθήσεις που σχετίζονται με τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης.

Νεαροί ενήλικες: Σε αυτό τα στάδιο ζωής τα πιο συχνά προβλήματα είναι τα κατάγματα τα οποία μπορεί να οφείλονται σε κάποιο ατύχημα και η οσφυαλγία/ οσφυοισχυαλγία.

Τρίτη ηλικία: Σε ότι αφορά την Τρίτη ηλικία, η οσφυαλγία είναι μια πολύ συχνή πάθηση. Σχετίζεται συνήθως με αλλοιώσεις των οστών ή κηλών μεσοσπονδυλίων δίσκων λόγω της γήρας. Αυξημένος κίνδυνος όμως σε αυτή την ηλικία είναι και τα κατάγματα που εμφανίζονται ακόμα και αυτόματα λόγω της οστεοπόρωσης.

Οι συχνότερες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης

Kυρτώσεις

Οι κυρτώσεις αρχίζουν και διαμορφώνονται από την ώρα που μαθαίνουμε να βαδίζουμε και έπειτα. Ουσιαστικά λόγο της όρθιας στάσης αρχίζουν και αναπτύσσονται δυνάμεις κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης οι οποίες δημιουργούν 5 κυρτώματα: στην αυχενική χώρα, στη θωρακική, στην  οσφυική, στην ιερή και στην κοκκυγική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Αναλόγως της περιοχής της σπονδυλικής στήλης που επηρεάζεται έχουμε και διαφορετική πάθηση.

Όταν το κύρτωμα στη θωρακική μοίρα είναι μεγαλύτερο από το αναμενόμενο, μιλάμε για κύφωση, ενώ αν είναι στην οσφρυική μοίρα για λόρδωση. Σκολίωση από την άλλη είναι η παρεκτόπιση στο πλάι ή και στροφή της σπονδυλικής στήλης.  Στην περίπτωση της κύφωσης-σκολίωσης το θέμα είναι κυρίως αισθητικό αλλά μπορεί να επηρεάζεται η κίνηση, η αναπνοή ακόμα και η ανάπτυξη των εσωτερικών οργάνων. Όλες οι παραπάνω περιπτώσεις μπορούν διαγνωστούν με κλινική εξέταση και να τεκμηριωθούν με ακτινογραφίες.

Οσφυαλγία – Οσφυοισχυαλγία

Γνωστή σε όλους μας και ως λουμπάγκο, η οσφυαλγία είναι σύμπτωμα που αφορά κάθε πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και μας γίνεται αισθητή με πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης, δηλαδή τη μέση. Ανεξαρτήτως αιτίας ένα 80% των ανθρώπων θα το αισθανθεί κατά τη διάρκεια της ζωής του ενώ σε έσχατες περιπτώσεις η οσφυαλγία ευθύνεται για το 25% των προσωρινών και το 40% των μόνιμων αναπηριών.

Παρότι παρατηρείται συχνότερα στην 4η και 5η ηλικία λόγο της εκφύλισης των σπονδύλων και των μεσοσπονδυλίων δίσκων, μπορεί να παρατηρηθεί και σε νεότερες ηλικίες συνήθως λόγο απότομης ή βίαιης κίνησης στη μέση. Επόμενο είναι λοιπόν ότι στη διασφάλιση της αποφυγής της πάθησης παίζει καθοριστικό ρόλο η μυική ενδυνάμωση του κορμού με ήπια σωματική δραστηριότητα (πχ. Τζοκινγκ, κολύμβηση, χορός κλπ.)

Ο όρος οσφυοισχυαλγία από την άλλη υποδηλώνει τον πόνο που αρχίζει απο τη μέση και επεκτείνεται πρός το ένα ή και τα δυο πόδια.  Στην περίπτωση αυτή ο πόνος στα κάτω ακρα εκλύεται από την πίεση που δέχεται το ισχυακό νευρο και μπορεί πολλές φορές (αλλά όχι πάντα) να οφείλεται σε κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου ή αλλιώς δισκοκήλη.

Αρθρίτιδα

Αρθρίτιδα στην ιατρική ονομάζεται η φλεγμονή μιας άρθρωσης. Υπάρχουν 3 βασικές μορφές αρθρίτιδας που επηρεάζουν τη σπονδυλική στήλη, διαφοροποιούνται όμως λόγο της αιτίας, της πρόγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Αυτές είναι οι: Οστεοαρθρίτιδα, η Ρευματοειδής αρθρίτιδα και η Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.

Η οστεοαρθρίτιδα συνήθως επηρεάζει τις αρθρώσεις του ισχύου στα γόνατα και τη σπονδυλική στήλη λόγο της φθοράς του χόνδρου μεταξύ των οστών. Η φθορά μπορεί να προκύπτει από υπερβολική χρήση, τραυματισμούς ή τη γήρας και είναι  αυτή που προκαλεί τον πόνο.  Λόγω τριβής των οστών μεταξύ τους σε βάθος χρόνου η μόνη επιλογή είναι η χειρουργική αντικατάσταση της πάσχουσας άρθρωσης.

Οι δύο άλλες περιπτώσεις είναι αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα που σημαίνει ότι για αδιευκρίνιστους λόγους το σώμα επιτίθεται στις αρθρώσεις του και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε με κάποια ίσως προδιάθεση στην κληρονομικότητα. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι κάποιο πρήξιμο της περιοχής, πόνος, πρωινή δυσκαμψία ενώ η διάγνωση γίνεται από ρευματολόγο με αιματολογικές και ακτινολογικές εξετάσεις.

Οστεοπόρωση

Με συχνότερη εμφάνιση στο γυναικείο πληθυσμό κατόπιν εμμηνόπαυσης και στην τρίτη ηλικία ανεξαρτήτως φύλου, η οστεοπόρωση είναι μια πολύ γνωστή πάθηση στον γενικό πληθυσμό. Η ιδιαιτερότητάς της είναι ότι παρότι είναι ενδοκρινολογική πάθηση που οδηγεί στη διαταραχή της δομής και της μηχανικής αντοχής των οστών, προκαλεί αλλοιώσεις που αντιμετωπίζονται από την ορθοπαιδική. Έτσι αντίστοιχα και η διάγνωση και η παρακολούθηση για την πυκνότητα των οστών, γίνεται με την Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας, μια ειδική εξέταση παρόμοια με την ακτινογραφία.

Για την πρόληψη της νόσου συστήνεται η διενέργεια μέτρησης οστικής πυκνότητας σε:

• γυναίκες άνω των 65 ετών
• άνδρες άνω των 70 ετών
• άτομα που έχουν υποστεί κάταγμα σε ηλικία άνω των 50 ετών
• γυναίκες σε εμμηνόπαυση με παράγοντες κινδύνου
• μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κάτω των 65 ετών με παράγοντες κινδύνου
• άνδρες 50 έως 69 ετών με παράγοντες κινδύνου

Μέτρηση της οστεοπόρωσης συνίσταται στις παρακάτω περιπτώσεις:

• ακτινογραφία σπονδυλικής στήλης με εμφανές κάταγμα ή απώλεια οστικής πυκνότητας
• εμμένον άλγος στην πλάτη ή οσφυϊκή χώρα με πιθανό κάταγμα στην σπονδυλική στήλη
• απώλεια ύψους άνω των 1,3 εκατοστών μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έτους
• συνολική απώλεια ύψους άνω των 4 εκατοστών (από το αρχικό ανάστημα του ατόμου)

Η πολυπλοκότητα και η ποικιλία των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης είναι δύσκολα κατανοήσιμες ή προβλέψιμες, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι και σε αυτή την περίπτωση η σωματική άσκηση ανεξαρτήτως ηλικίας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη και διατήρηση δυνατών, υγιών και ανθεκτικών οστών.

Για να ενημερωθείτε περισσότερο για την πρόληψη και φυσικά την αντιμετώπιση των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης εμπιστευτείτε τους οικογενειακούς γιατρούς του Νοσοκόμα Στο Σπίτι. Καλέστε για ραντεβού στο 11311 ή επισκεφθείτε τα κεντρικά μας εντός της ΔΕΘ.

Υπάρχουν περιπτώσεις που ένα νούμερο είναι ικανό να εκφράσει το μέγεθος και τη σοβαρότητα μιας κατάστασης. Μια από αυτές είναι και η διαταραχή που ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες υπολογίζεται ότι 584.600 Έλληνες πάσχουν σήμερα από διαβήτη, ένα νούμερο που αναμένεται να αυξηθεί στους 694.520 έως το 2035. Άλλοι 698.520 βρίσκονται σε μια προδιαβητική κατάσταση υποφέροντας από διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη ενώ ένα 24-30% των ατόμων που υποφέρουν από διαβήτη τύπου 2 αγνοούν την κατάστασή τους και παραμένουν χωρίς θεραπεία.

Τι είναι τελικά το ζάχαρο και ο σακχαρώδης διαβήτης;

Με τον όρο ζάχαρο στην ιατρική ονομάζουμε την γλυκόζη, ένα χημικό μόριο της οικογένειας των υδατανθράκων που κυκλοφορεί στο αίμα μας και είναι βασικό καύσιμο του οργανισμού μας. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ζάχαρο στο αίμα μας, δηλαδή γλυκόζη η συγκέντρωση της οποίας μεταβάλλεται διαρκώς. Ένας υγιής οργανισμός διαθέτει τους μηχανισμούς για να διατηρεί τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σταθερά όταν όμως αδυνατεί να εκτελέσει αυτή τη διαδικασία τότε υπάρχει η διάγνωση για σακχαρώδη διαβήτη.

Οι βασικοί τύποι διαβήτη και οι διαφορές τους

Διαβήτης Τύπου 1 ινσουλινοεξαρτώμενος – νεανικός:

Ο Διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται συνήθως σε νεαρές ηλικίες πριν την ενήλικο ζωή. Ο οργανισμός του πάσχοντα αυτοκαταστρέφει για άγνωστους λόγους τα ειδικά κύτταρα του πάγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη και χάνει τον μηχανισμό ρύθμισης της απαιτούμενης ποσότητας γλυκόζης. Σε αυτή την κατάσταση η τιμή της γλυκόζης στο αίμα, μπορεί να αγγίζει τα δύο άκρα, εξαιρετικά χαμηλή ή εξαιρετικά υψηλή. Μια τέτοια κατάσταση αν αφεθεί χωρίς θεραπεία,  μπορεί να οδηγήσει σε κώμα αλλά ακόμα και σε θάνατο.

Διαβήτης Τύπου 2 – μη ινσουλινοεξαρτώμενος:

Σε αυτό τον τύπο διαβήτη ο οργανισμός παράγει ινσουλίνη, μην επιτρέποντας να πέσει η γλυκόζη κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Η συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα μπορεί να είναι αυξημένη πολύ πιο πάνω από τα φυσιολογικά όρια. Καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 παίζουν το σωματικό βάρος, δηλαδή η παχυσαρκία, και η καθιστική ζωή.

Η κύρια διαφορά των δύο μορφών είναι ότι στον τύπου 1 δεν παράγεται καθόλου ινσουλίνη, στον 2 παράγεται αλλά ουσιαστικά δεν κάνει αποτελεσματική δουλειά. Φυσικά υπάρχει ο κίνδυνος στον τύπου 2 με τα χρόνια να μειωθεί η παραγωγή ινσουλίνης όπου τότε ο ασθενής θα αρχίσει την ενέσιμη αγωγή. Υπάρχουν και κάποιοι πιο σπάνιοι τύποι διαβήτη, όλοι όμως έχουν ουσιαστικά τον ίδιο στόχο, την σωστή ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Πως γίνεται η διάγνωση του διαβήτη;

Εφιδρώσεις, πολυουρία, πολυδιψία, ανεξήγητη απώλεια βάρους, αίσθημα αδιαθεσίας εξάντλησης κατά την πείνα κλπ. είναι μερικά από τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1. Κάποιος όμως με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί εντυπωσιακά εύκολα και γρήγορα να επιβεβαιώσει αν έχει η όχι διαβήτη.

Σύμφωνα με νεότερες οδηγίες η διάγνωση του διαβήτη γίνεται με μόλις 2 μετρήσεις σακχάρου νηστείας (δηλαδή δίνοντας αίμα το πρωί νηστικός, και το τελευταίο γεύμα να είναι το προηγούμενο βράδυ). Σε περιπτώσεις αμφιβολίας γίνεται το τεστ καμπύλης σακχάρου που μέσα σε 2 ώρες μπορεί να δείξει αν υπάρχει διαβήτης, προ-διαβήτης ή διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη αναλύοντας τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

Στην περίπτωση του Διαβήτη τύπου 2 είναι πολύ πιθανό ο ασθενής να μην το καταλάβει για χρόνια. Τα συμπτώματα είναι πολλές φορές η πολυουρία, ουρολοιμώξεις και υπεργυκαιμία. Αυτό γιατί μόλις η ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα μας υπερβεί τα κανονικά της επίπεδα, αρχίζει και αποβάλλεται με τα ούρα και μπορεί να οδηγήσει σε ουρολοιμώξεις. Όπως και στον τύπο 1, η διάγνωση γίνεται με μέτρηση ή με την καμπύλη σακχάρου και αντιμετωπίζεται με φάρμακα από το στόμα ή ενέσιμα.

Και στις δύο περιπτώσεις είναι σημαντικό να ανευρεθούν οι διαβητικοί σε πρώιμο στάδιο της νόσου, ώστε να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία και να γλιτώσουν από τις πιθανές επιπλοκές.

Ο ρόλος της κληρονομικότητας και της διατροφής

Η εμφάνιση του διαβήτη δεν συνδέεται άμεσα με την κληρονομικότητα παρότι φυσικά υπάρχει μια επιβάρυνση. Τα άτομα που έχουν κληρονομική προδιάθεση έχουν απλώς έναν λόγο παραπάνω να προσέχουν την υγεία και τη διατροφή τους για την αποφυγή εμφάνισης της νόσου.

Στόχος κάθε ανθρώπου που πάσχει από διαβήτη είναι να ελέγχει την ποσότητα γλυκόζης που κυκλοφορεί στο αίμα, ώστε αυτή να είναι εντός των φυσιολογικών ορίων. Πολύ σημαντικό για να το πετύχει αυτό, είναι να προσέχει τις διατροφικές του επιλογές. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε γλυκόζη χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες:

Υψηλού γλυκαιμικού δείκτη

Η γλυκόζη που περιέχεται στις τροφές αυτές, απορροφάται εύκολα και γρήγορα. Τέτοια παραδείγματα είναι: ζάχαρη,  μέλι , μελάσα, λευκό ψωμί, μακαρόνια, ζύμες, πατάτες, ρύζι, προιόντα από αλεύρι (σίτου και καλαμποκιού), χυμοί φρούτων, φρούτα κλπ.

Χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη

Ειναι οι τροφές που περιέχουν γλυκόζη αλλά «πακεταρισμένη» σε πιο σύνθετες μορφές και έτσι ο οργανισμός αργεί να την απορροφήσει πχ. Ψωμί,  δημητριακά ολικής άλεσης, βρώμη, γλυκοπατάτα, όσπρια κλπ. Δεν αυξάνουν πολύ τη συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα γιατί απορροφάται με αργό ρυθμό. Αυτή η κατηγορία  προτείνεται σε διαβητικούς ασθενείς να καταναλώνεται  με συνοδεία σαλάτας, κρέατος ή ψαριού ακριβώς για να αποφευχθεί αυτή η απότομη αύξηση του επιπέδου γλυκόζης στο αίμα. Η διατροφή τους πρέπει να είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, λαχανικά και όσπρια, τα οποία θα συνοδεύονται από φυσιολογικό σωματικό βάρος και τακτική σωματική άσκηση.

Παιδικός διαβήτης

Εάν ένα παιδί έχει διαγνωστεί με διαβήτη είναι φρόνιμο να ενημερωθεί και το ίδιο για να έχει επίγνωση της κατάστασής του και να συμμετέχει ενεργά στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο. Τυποποιούμε το πρόγραμμά του ώστε να γίνεται μέτρηση 3-4 φορές τη μέρα, πρίν από κάθε γεύμα για να υπολογίζονται σωστά οι μονάδες της χορηγούμενης ινσουλίνης. Ασχέτως της πάθησης, τα παιδιά αυτά μπορούν να συμμετέχουν κανονικά σε αθλητικές δραστηριότητες αλλά με σωστή διαχείριση στην πρόσληψη θερμίδων και φυσικά χορήγηση ινσουλίνης σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.

Μακροπρόθεσμες συνέπειες του διαβήτη

Πολλές φορές παρατηρούμε πως κάποιος που πάσχει από διαβήτη σε βάθος χρόνου αναπτύσσει πολλαπλά προβλήματα. Η κακή ρύθμιση σε ένα διαβητικό ασθενή σε βάθος χρόνου μπορεί να επηρεάσει όλα τα αγγεία του σώματός του. Οι πιο πιθανές συνέπειες μπορεί να είναι ο ακρωτηριασμός ή κάποιου είδους αναπηρία, υπάρχει περίπτωση όμως να συμβεί και νεφρική ή καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή ακόμα και τύφλωση.

Για την πρόληψη ή τη διατήρηση της νόσου σε διαχειρίσιμα επίπεδα είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της διατροφής, της γυμναστικής για τη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και φυσικά η επίσκεψη στο γιατρό μια φορά το τρίμηνο ή τετράμηνο.

Το Νοσοκόμα Στο Σπίτι διαθέτει τους καλύτερους οικογενειακούς γιατρούς που μπορούν να σας ενημερώσουν περισσότερο γύρω από το θέμα του σακχαρώδη διαβήτη. Καλέστε μας στο 11311 για ραντεβού ή επισκεφθείτε τα κεντρικά μας εντός της ΔΕΘ.